Beste raads- en commissieleden,
Met genoegen bieden wij u hierbij de Programmabegroting 2026-2029 aan. Deze begroting is de uitwerking van de kaders en richting die u heeft vastgesteld in de voorjaarsnota 2025 (onderdeel kadernota). In die voorjaarsnota heeft de raad belangrijke keuzes gemaakt voor de komende jaren, die de koers van onze gemeente bepalen. Op basis van deze richting heeft het college de programmabegroting opgesteld die nu voorligt.
Het betreft de laatste begroting in deze bestuursperiode en is – conform uw kaders – vooral een voortzetting van reeds ingezet beleid en het waarmaken van de reeds vastgestelde ambities.
Dankzij het in de afgelopen jaren gevoerde beleid bevindt onze gemeente zich in een gezonde financiële positie. Hierdoor is het mogelijk om deze begroting te presenteren zonder dat er op dit moment ingrijpende of nadelige keuzes voor onze inwoners nodig zijn. Er is ingezet op realistisch begroten zonder impactvolle ingrepen die inwoners direct raken. Belastingen worden niet verhoogd, anders dan de reguliere indexering. Daarnaast zet het college in op verdiepend onderzoek naar ‘anders organiseren’. Hiermee anticiperen we op toekomstige financiële onzekerheden en vergroten we de wendbaarheid en efficiency van onze organisatie.
Moties
In de voorjaarsnota 2025 heeft de gemeenteraad diverse moties aangenomen die richtinggevend zijn voor de financiële en beleidsmatige koers van onze gemeente. Deze moties zijn opgenomen en nader toegelicht in de bijlage Moties en amendementen uit de Voorjaarsnota .
De verwerking van de moties is in de begroting meegenomen en van een financiële onderbouwing voorzien. Over de uitvoering en voortgang wordt in de reguliere planning- en controlproducten gerapporteerd, zodat de raad inzicht heeft in de stand van zaken.
Beleidsmatige doorkijk
Samen leven en ondersteuning
Zorg en ondersteuning
In 2026 werken we verder aan de vier overkoepelende doelen binnen het sociaal domein: kansrijk opgroeien, vitaal ouder worden, gezond leven en mentale gezondheid. Inwoners worden gefaciliteerd en ondersteund om zo lang mogelijk gezond en zelfstandig te blijven. En als er ondersteuning nodig is, dan is die beschikbaar.
We organiseren ondersteuning dichtbij, in verbinding met de leefomgeving. Zo blijven we zichtbaar in de kernen. Wij starten met lokale ontmoetingscentra om de ondersteuning toegankelijk te houden. We vinden het belangrijk dat iedereen mee kan doen, ongeacht achtergrond of persoonlijke situatie. Daarom zetten we in op gelijke kansen en toegankelijke ondersteuning voor iedereen. De zorg en ondersteuning die we inkopen of subsidiëren, is gericht op het versterken van de eigen kracht van inwoners: het ‘weer zelf kunnen’. We maken helder wat iemand zelf kan doen, welke ondersteuning mogelijk is via partners, en wanneer maatwerk nodig is. Daarbij blijft het betrekken van de eigen leefomgeving en het organiseren van zorg dichtbij essentieel.
Welzijn en onderwijs
We werken aan de realisatie van een doelgroepen bad in Wervershoof. De aanbesteding is in september 2025 gestart en in Q1 2026 wordt de opdracht gegund. In de tweede helft van 2026 verwachten we te starten me de bouw met een geplande oplevering in 2028. Deze planning is onder voorbehoud en afhankelijk van planologische procedures. De geplande oplevering is in 2028. Ook werken we aan de nieuwbouw van Dorpshuis Abbekerk. Voor alle huidige gebruikers is een plek gevonden. Vanaf februari 2026 gaan de gebruikers in de tijdelijke huisvesting. Het oude gebouw wordt begin 2026 gesloopt. De oplevering volgt dan in 2028.
Met het voorbereidingskrediet voor de tweede sporthal in Wognum wordt vanaf januari 2026 dit project doorgepakt. Met het haalbaarheidsonderzoek uit 2024 als vertrekpunt wordt gekeken hoe de sporthal gerealiseerd kan worden. Deze uitkomsten worden gedeeld met de raad, voordat er een investeringskrediet wordt aangevraagd.
We gaan aan de slag met de actiepunten uit de eerste beleidsnota Dierenwelzijn.
Vanuit het vastgestelde Integraal Huisvestingsplan onderwijs (IHP) vernieuwen we de scholen De Wegwijzer in Opperdoes en de Werenfridus in Wervershoof. We voeren het onderwijskansenbeleid uit, met extra aandacht voor de samenwerking tussen kinderopvang en onderwijs.
Ruimte
Woningbouw en erfgoed
We blijven bouwen aan voldoende woningen; tussen 2023 en 2030 willen we 1650 woningen realiseren. Voor de grote projecten Beldershoek, Nibbixwoud-West, De Tegel, De Zeehoek en Wognum-Noord verwachten we in 2025 de kaders te hebben bepaald zodat deze plannen in 2026 concreet kunnen worden. Dat laatste geldt ook voor het project Asonia. Bij het project Molenblik kan de bouw in 2026 starten. In totaal werken we aan ruim 30 projecten die goed zijn voor meer dan 2500 woningen. We beschermen onze rijke historie. De komende periode werken we dit verder uit in een nieuwe erfgoednota, stolpenbeleid en wijzen we gemeentelijke monumenten aan.
Omgevingsvisie en Omgevingsplan
We blijven werken aan de implementatie van de Omgevingswet. We bereiden de vaststelling van de Omgevingsvisie voor. De Omgevingsvisie is een integrale visie voor de fysieke leefomgeving voor de langere termijn. Daarnaast werken we verschillende deelgebieden uit de Omgevingsvisie uit in gebiedsvisies. De stad Medemblik kent al het Stadsplan Medemblik. De gebiedsvisies worden vergelijkbare producten. We werken stap voor stap toe naar een gemeentedekkend Omgevingsplan. Dit pakken we per gebied op. We beginnen met een plan voor Wognum. Daarnaast faciliteren we de eerste gebiedsontwikkelingen met een wijziging van het Omgevingsplan.
Ontwikkeling Medemblik Stad
De versterking van de binnenstad vindt in samenhang plaats: oplevering van de buitendijkse parkeerterreinen,starten met vergunningparkeren in het oostelijk deel van de binnenstad, ontwerpen van de herinrichting van het hart van de stad en afronden van het ontwerp herinrichting Gedempt Achterom.
Duurzaam Medemblik
Ook in 2026 werken we verder aan een duurzame gemeente. Zo voeren we het gemeentelijk isolatieprogramma uit. Hiermee ondersteunen we financieel kwetsbare inwoners hun slecht geïsoleerde woning energiezuiniger te maken. We geven initiatiefnemers ruimte om zonne-energie op te wekken in de door de raad aangewezen zoekgebieden. Ook geven we uitvoering aan het geactualiseerde warmteprogramma.
Openbare ruimte
We plaatsen nog dit jaar ongeveer 150 extra bomen verspreid over de gemeente in het kader van klimaatadaptatie. Daarnaast worden nog 300 zieke bomen vervangen. Een inhaalslag zal nog gemaakt worden in het onderhoud van de asfaltwegen. Verder wordt de verduurzaming van de openbare verlichting door over te stappen op energiezuinige LED-verlichting, doorgezet.
Economie
In 2026 leveren we de lokale detailhandelsvisie op. Deze sluit aan bij de regionale visie die in 2025 is vastgesteld. Daarnaast onderzoeken we hoe we bedrijventerreinen beter kunnen benutten en werken we aan de beleidsnota Economie. Als het dit jaar lukt om de toeristische marketing te verzelfstandigen, zou dat ook een mooi resultaat zijn.
Bestuur en organisatie
Regionale samenwerking
Aan het eind van dit jaar bieden we een vernieuwde versie van het Pact van Westfriesland aan. Hierin staan de gezamenlijke doelen van de Westfriese gemeenten voor de komende tien jaar. Het doel is brede welvaart en welzijn behouden in de regio.
Organisatie en dienstverlening
We zetten in op continu leren en ontwikkelen van onze medewerkers en van de organisatie als geheel. Dat doen we met gerichte opleidingsprogramma’s en met een modern HR-beleid. We stimuleren interne doorstroming en bereiden ons voor op de uitstroom van medewerkers die de pensioengerechtigde leeftijd bereiken in de komende 5 jaren.
We sturen op slimme inzet van ambtelijke capaciteit en beperken externe inhuur. Om dit mogelijk te maken, ontwikkelen we betere sturingsinformatie en verbeteren onze werkprocessen. We starten met de uitwerking van de visie op de dienstverlening.
Veiligheid
We werken met de gemeenten in de eenheid Noord-Holland, de politie en het Openbaar Ministerie samen aan de aanpak tegen ondermijnende criminaliteit. Dit doen we o.a. door het uitvoeren van integrale (bedrijfs)controles, het opleggen van bestuurlijke maatregelen en het implementeren van de provinciale weerbaarheidsnorm. We stelden onlangs een lokaal actieprogramma vast met een pakket aan (preventieve) veiligheidsmaatregelen om de weerbaarheid tegen ondermijning te vergroten. Een aantal van deze maatregelen wordt in 2026 verder opgepakt.
De afgelopen jaren is geïnvesteerd in de gezamenlijke aanpak van overlast in onze kernen door Boa’s, jongerenwerkers, buurtbemiddeling en politie. We blijven inzetten op het versterken van deze samenwerking en op het zorgvuldig afhandelen van overlastmeldingen van onze inwoners, bedrijven en instellingen. Door het implementeren van ‘informatie gestuurde handhaving’ en het continueren van onze jeugdoverlast aanpak (Top X methodiek) werken we aan het verbeteren van de veiligheid van onze inwoners.
We stellen een nieuw Integraal Veiligheidsplan op voor de periode 2027 t/m 2030. In dit plan worden de doelen en prioriteiten voor openbare orde en veiligheid bepaald, conform artikel 38b van de Politiewet. Het plan is gebaseerd op de veiligheidsmonitor 2025, veiligheidsanalyse 2026, het coalitieakkoord en de regionale / landelijke veiligheidsprioriteiten en dient als sturingsinstrument voor het lokale veiligheidsbeleid, waarbij de gemeente de regie heeft op het gebied van lokale veiligheid en leefbaarheid.
Toenemende geopolitieke spanningen, hybride dreigingen, klimaatverandering en het grotere risico op langdurige stroomuitval vragen om het integraal versterken van zowel de maatschappelijke weerbaarheid als de veerkracht van onze samenleving. Deze dreigingen brengen nieuwe opgaven met zich mee voor de manier waarop we als samenleving omgaan met thema’s als maatschappelijke weerbaarheid en veerkracht, openbare orde en crisisbeheersing. Met dit in gedachten is in samenwerking met gemeenten en veiligheidsregio’s een handreiking ‘weerbaarheid en veerkracht op lokaal niveau’ opgesteld. Deze handreiking vloeit voort uit de bestuurlijke opdracht vanuit de VNG en dient als praktische basis om in 2026 aan de slag te gaan met een lokaal plan van aanpak dat aansluit bij:
Inzicht in de benodigde capaciteit en middelen t.b.v. uitvoering, beheer en implementatie van de bestuurlijke opdracht vanuit de VNG.
De opgaven vanuit de motie ‘Crisisalert’.
We werkten op initiatief van Medemblik samen met de Westfriese gemeenten, politie en Openbaar Ministerie aan een handelingskader ‘excessief geweld’. Met dit handelingskader voeren we snel en adequaat bestuurlijke (preventieve) maatregelen en interventies uit om de groeiende dreiging van explosies en gevolgen daarvan aan te pakken. Het bijstellen en verbeteren van dit handelingskader is een continue proces wat ook in 2026 verder wordt uitgevoerd.
Op het gebied van APV en bijzondere wetten werken wij aan het actualiseren van beleidsregels en verordeningen om de leefbaarheid en veiligheid te vergroten. De marktverordening, standplaatsen- en het evenementenbeleid zijn verouderd en voldoen niet meer aan de geldende wet- en regelgeving. Daarnaast wordt de Algemene Plaatselijke Verordening (APV) jaarlijks geactualiseerd en ter besluitvorming aangeboden.
Tot slot
De voorliggende programmabegroting 2026 is opgesteld op basis van de door de raad vastgestelde Voorjaarsnota 2025 (onderdeel van de Kadernota). Daarmee ligt een financieel kader voor dat richting geeft aan de uitvoering van de gemeentelijke ambities. De programmabegroting wordt ter behandeling aan de raad aangeboden en vormt het vertrekpunt voor de verdere uitwerking.
Met vriendelijke groet,
Het college van burgemeester en wethouders van Medemblik